နှစ် (၂၀) ပြည့် အာရှသတင်းကွန်ရက် (Asia News Network) အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ဘုတ်အဖွဲ့အစည်းအဝေး တက်ရောက်ရန် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့ကို ရောက်ရှိစဉ် သမ္မတ မွန်းဂျေအင်းနဲ့ ဧပြီ ၂၅ ရက်မှာ တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့ပြီး ဧပြီ ၂၆ ရက်မှာ Samsung Innovation Museum ကိုလည်း လေ့လာ ကြည့်ရှုခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။
■ အာရှသတင်းကွန်ရက်
အာရှသတင်းကွန်ရက်ဟာ အာရှတိုက်မှာရှိတဲ့ သတင်းမီဒီယာတွေ စုပေါင်းပြီး ဖွဲ့ထားတဲ့အဖွဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှာ စတင် ဖွဲ့စည်းစဉ်က အဖွဲ့ဝင် ခုနစ်ဦး၊ နိုင်ငံ ခုနစ်နိုင်ငံသာ ရှိခဲ့ရာမှ အခုဆိုရင် အဖွဲ့ဝင် ၂၃ ဦး၊ နိုင်ငံ ၂၁ နိုင်ငံအထိ ရှိလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် အာရှတိုက်အတွင်း ဖြစ်ပျက်တဲ့ သတင်းတွေကို တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိရှိ မှန်မှန်နဲ့ မြန်မြန် ယုံကြည်စိတ်ချစွာ အများပြည်သူထံ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိစေရန် ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ကွန်ရက်မှာ ပါဝင်တဲ့ သတင်းဌာနတွေဟာ မိမိတို့နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်တဲ့ သတင်းတွေသာမက အခြားသတင်းဌာနတွေက သတင်းတွေကိုလည်း ယူသုံးစွဲနိုင်ကြပါတယ်။ အာရှသတင်းကွန်ရက် ကိုယ်တိုင်ကလည်း ကွန်ရက်ထဲမှာပါတဲ့ နိုင်ငံတွေက သတင်းတွေကို စုစည်းပြီး ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ Facebook ကတစ်ဆင့် နေ့စဉ်ပြန်လည် ဖော်ပြပေးနေပါတယ်။ သတင်း စီးဆင်းမှု လွယ်ကူစေတဲ့အတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ သတင်းဌာနတွေဟာ အာရှသတင်းတွေကို ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ဖော်ပြနိုင်လာကြပါတယ်။
အာရှသတင်းကွန်ရက်မှာ ထိပ်တန်း သတင်းစာကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာမှာ စောင်ရေအများဆုံး ထုတ်ဝေတဲ့ The Yonmiuri Shimbum သတင်းစာ၊ The Straits Times သတင်းစာ၊ The Nation သတင်းစာ၊ The Star သတင်းစာ၊ China Daily သတင်းစာ အပါအဝင် ၎င်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ထိပ်တန်း သတင်းဌာနတွေကနေ လူဦးရေ သန်း ၂၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ ဒေသအတွက် နေ့စဉ် သတင်းစာစောင်ရေ ၁၁ သန်းကျော်ကို ထုတ်ဝေ ဖြန့်ချိနေပါတယ်။
အာရှသတင်းကွန်ရက်ကို ဂျာမနီနိုင်ငံ ရှိ KAS က ငွေကြေးအဓိက ပံ့ပိုးထားတာဖြစ် ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ရုံးခန်းဖွင့်လှစ် ပြီး လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။
■Eleven Media Group နဲ့ အာရှသတင်းကွန်ရက်
Eleven Media Group အနေဖြင့် ဂျာနယ်နဲ့ သတင်းစာမှာပါရှိတဲ့ သတင်းတွေကို အင်္ဂလိပ် ဘာသာပြန်ဆိုပြီး Eleven Myanmar ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်က စတင်၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ စတင်စဉ်က ထူးခြားတဲ့ သတင်းတွေကိုသာ တင်နိုင်ပေမဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ လူအင်အား တိုးချဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်သတင်းစာ ထုတ်ဝေနိုင်သည်အထိ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ နေးရှင်း သတင်းစာနဲ့ပေါင်းပြီး အင်္ဂလိပ်သတင်းစာ ထုတ်ဝေနိုင်ရန် ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ MoU ထိုး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး အပြန်အလှန် သတင်းတည်းဖြတ် တင်ပြမှုတွေ လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။
အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ သတင်းစာ တစ်စောင် စမ်းသပ် ထုတ်ဝေကြည့်ပြီး အဆင်သင့် ဖြစ်တဲ့အခါ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှာ လျှောက်ထားခဲ့ပါတယ်။ အကြောင်းအမျိုးမျိုး ပြတာတွေ ခံခဲ့ရပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် Myanmar Eleven သတင်းစာ ထုတ်ဝေခွင့် ကျခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်အခါမှာ သတင်းစာဂျာနယ် အပါအဝင် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေမှုနှုန်း ကျဆင်းနေတဲ့အတွက် ဝက်ဘ်ဆိုက်နဲ့ Facebook ကပဲ သတင်းများကို တင်ပြီး အချိန်ကို စောင့်နေရပါတယ်။
အာရှသတင်းကွန်ရက်ကို Eleven Media Group က ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး သတင်းပေါင်းစည်းမှုကို ပို၍ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်တဲ့အပြင် အာရှသတင်းကွန်ရက်က ပြုလုပ်တဲ့ သင်တန်းတွေကိုလည်း Eleven Media Group ရှိ သတင်းထောက်တွေ တက်ရောက်နိုင်ရန် စီစဉ်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းအပြင် နှစ်စဉ် ကျင်းပလေ့ရှိတဲ့ အယ်ဒီတာအဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွေ၊ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွေကို တက်ရောက် နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အယ်ဒီတာအဖွဲ့ အစည်းအဝေးကိုတော့ သာမန်ကျင်းပလေ့ရှိပြီး ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကိုတော့ တစ်နှစ် တစ်ကြိမ် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူတဲ့ သတင်းစာရှိတဲ့နိုင်ငံမှာ ကျင်းပပါတယ်။
■ မီဒီယာတွေကို အပြန်အလှန် လေးစားတဲ့ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေ
အာရှသတင်းကွန်ရက်ရဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတွေရဲ့ အယ်ဒီတာချုပ်များ အပါအဝင် သတင်းဌာန အကြီးအကဲတွေ တက်ရောက်ပါတယ်။ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေး ကျင်းပရာနိုင်ငံက ခေါင်းဆောင်တွေကလည်း အခါအားလျော်စွာ လက်ခံ တွေ့ဆုံခွင့် ပေးပါတယ်။
Eleven Media Group အနေနဲ့ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အာရှသတင်းကွန်ရက်ရဲ့ အဖွဲ့ဝင်စတင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဂျပန်နိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်တဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကလွဲပြီး ကျန်နိုင်ငံတွေကို ကျွန်တော် ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၃ ခုနှစ် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှာ ကျင်းပတဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို Phnom Penh မှာ ပြုလုပ်ခဲ့ကာ ကမ္ဘောဒီးယား ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက လက်ခံတွေ့ဆုံခြင်း မရှိပါဘူး။ သူတို့အနေနဲ့ လက်ခံတွေ့ဆုံဖို့ အခြေအနေ မပေးတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ The Straits Times သတင်းစာက ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူပြီး ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို ကျင်းပပါတယ်။ စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းက သမ္မတအိမ်တော်မှာ တွေ့ဆုံခွင့်ပြုပြီး အပြန်အလှန် လေးစားမှုနဲ့အတူ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း အမြင်ချင်းဖလှယ် ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာမှာ စောင်ရေ အများဆုံး သတင်းစာကြီး The Yonmiuri Shimbum က တာဝန်ယူပြီး ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတ ရှင်ဇိုအာဘေးက တွေ့ဆုံခွင့်ပေးမယ်လို့ ပြောထားပေမဲ့ ခရီးလွန် အကြောင်းတစ်ခုကြောင့် လွဲသွားခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို China Daily သတင်းစာက ပေကျင်းမြို့မှာ တာဝန်ယူ ကျင်းပပေးပါတယ်။ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီခယ်ကျင်းက တရုတ်ပြည်သူ့ ခန်းမဆောင်ကြီးမှာ လက်ခံတွေ့ဆုံပြီး မီဒီယာများရဲ့ မေးမြန်းမှုတွေ ဖြေကြားပေးခဲ့တဲ့အပြင် သူသိလိုတဲ့ အကြောင်းတွေကိုလည်း ပွင့်လင်းစွာ မေးမြန်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ဘုတ်အဖွဲ့အစည်းအဝေးကို ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ အစ္စလာမ်မာဘတ်မြို့မှာ ပြုလုပ်ဖို့ စီစဉ်ထားပေမဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေကြောင့် ခွင့်ပြုချက် မရခဲ့တာကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့မှာ ပြုလုပ်ခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို The Star သတင်းစာက ဦးစီးပြီး မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ကျင်းပခဲ့ပြီး The Star သတင်းစာက ပြည့်ပြည့်စုံစုံ လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပေမဲ့ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ကို တွေ့ဆုံဖို့ စီစဉ်ရာမှာ အခြေအနေ မပေးခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအချိန်က ခေါင်းဆောင်အနေနဲ့ သူကိုယ်တိုင် အခြေအနေမကောင်းလို့ မတွေ့တာဖြစ်နိုင်ပြီးတော့ သတင်းစာကြီးတွေရဲ့ မေးမြန်းမှုကို ရှောင်ရှားလို ပုံရပါတယ်။
■ မွန်းဂျေအင်းနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း
ယခုနှစ် ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကတော့ ပို၍ ထူးခြားတဲ့နှစ်လို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အာရှသတင်းကွန်ရက်ရဲ့ ဘုတ်အဖွဲ့ အစည်းအဝေးကို ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့မှာ The Korea Herald သတင်းစာက တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ The Korea Herald သတင်းစာဟာ ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ လူအများ ယုံကြည်အားထားရတဲ့ သတင်းစာ တစ်စောင်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ တောင်-မြောက် ကိုရီးယား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြုလုပ်ပြီး ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ် နျူကလီးယား ကင်းမဲ့ဇုန်ဖြစ်ရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အချိန်အခါလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန် တွေ့ဆုံရေးကိုလည်းကြားက စီစဉ်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအနေနဲ့ မင်္ဂလာရှိသော အချိန်ကာလဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်အကျိုးအတွက် အစိုးရနဲ့ သတင်းဌာနတွေ အပြန်အလှန် လေးစားပြီး လက်တွဲ လုပ်ဆောင််နေတဲ့ ကာလလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
သမ္မတ မွန်းဂျေအင်းရဲ့ လက်ခံတွေ့ဆုံမှုက ထူးခြားလှပါတယ်။ မီဒီယာတွေကို ကြောက်စရာမလို၊ မီဒီယာတွေကို အသုံးချပြီး မီဒီယာတွေကတစ်ဆင့် ကမ္ဘာကို သူတင်ပြလိုတာကို လွယ်လွယ်လေး တင်ပြလိုက်နိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တွေ့ဆုံပွဲမှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန်တို့ရဲ့ တတိယအကြိမ် ထိပ်သီးမှာ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ် အဏုမြူလက်နက် ဖျက်သိမ်းရန် သဘောတူညီချက် ရနိုင်ဆဲ အနေအထားရှိနေသည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီတွေ့ဆုံပွဲကို ခြုံကြည့်ရင် သူ့ရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ပြောစရာတွေ ရှိနေတယ်။ အဲဒီပြောစရာ ရှိတာတွေကို အာရှတိုက်ရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သတင်းဌာနကြီးတွေကို အသုံးပြုပြီး ကမ္ဘာကို တင်ပြနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တွေ့ဆုံပွဲမှာ သူ့ကိုကြည့်ရတာ ပေါ့ပါးတက်ကြွ လန်းဆန်းပြီး သူ့ရဲ့စိတ်က ရိုးရှင်းတဲ့ပုံစံ ပေါက်နေတယ်။
နိုင်ငံခေါင်းဆောင်ဆိုတာ ပုံသဏ္ဌာန် အမျိုးမျိုး ရှိကြပါလိမ့်မယ်။ မည်သို့ပင်ရှိစေ သတင်းသမား တစ်ယောက် အနေကတော့ မီဒီယာတွေကို မကြောက်တဲ့ အပြန်အလှန် လေးစားတဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် ပွင့်လင်းမြင်သာ ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ထားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ အစဉ်အဆက် ပေါ်လာရေးကိုပဲ တောင်းတမိပါတော့တယ်။
အာရှသတင်းကွန်ရက် (ANN)အဖွဲ့ဝင်များနှင့် စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းတို့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်က တွေ့ဆုံစဉ်
အာရှသတင်းကွန်ရက် (ANN) အဖွဲ့ဝင်များနှင့် တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ်လီခယ်ကျင်းတို့ တွေ့ဆုံစဉ်
-
■ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ အာရှဇုန် ပွဲစဉ်-၆ ပွဲကြိုသုံးသပ်ချက်
-
ဒဏ်ရာပြဿနာအချို့ရှိသော်လည်း လက်ဘနွန်နှင့်ပွဲ၌ ရလဒ်ကောင်းမည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ဦးမျိုးလှိုင်ဝင်း ဆို
-
ဟဲဗီးဝိတ်တန်းလက်ဝှေ့သမား ဟာဆင်ရာမန်ဂျူနီယာနှင့် ဂျိတ်ပေါလ် ပြောင်းလဲထိုးသတ်မည်
-
ရုရှားနိုင်ငံ၌ မူးယစ်ဆေးမှုဖြင့် ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် အမျိုးသမီးဘတ်စကက်ဘောသမား ဂရီနာ အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံထွက်ဆို
-
စင်ကာပူအိုးပင်း ကြက်တောင်ပြိုင်ပွဲတွင် သက်ထားသူဇာ လက်ရည်စစ်ပွဲအဆင့်မှ စတင်ယှဉ်ပြိုင်ရမည်
