Top News

ဗယ်လာရီ တောရက်စ်၏မိခင်သည် ဆိုးရွားပြင်းထန်သည့် ဆန္ဒပြမှုများ၊ အကူအညီတောင်းခံနေသည့် နာမကျန်းဖြစ်နေသူများ၊ နံရိုးအပြိုင်းပြိုင်းထနေသည့် အာဟာရချို့တဲ့သည့် ကလေးငယ်များ အစရှိသည့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ၏ကာလကြာရှည်ဖြစ်ပွား နေသည့် အကျပ်အတည်း၏ အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေများမှ သမီးဖြစ်သူကို ကာကွယ်ပေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရသည်။

တောရက်စ်သည် ယခုလထဲတွင် အသက် ၁၀ နှစ်ပြည့်မည်ဖြစ်သော်လည်း သူသည် အသက်အရွယ်နှင့်မလိုက်အောင် လိမ္မာပါးနပ်သည့် မိန်းကလေးဖြစ်သည်။

အိမ်တွင် စာအုပ်မေ့ကျန်ခဲ့သည်ဟု ဆရာများကို လိမ်ညာပြောခဲ့သည့် စတုတ္ထတန်းမှ သူ့အတန်းဖော်၏ အကြောင်းရင်းမှန်ကို သူ သိထားသည်။ အမှန်မှာသူ့အတန်းဖော်သည် စာအုပ်ဝယ်ယူရန် ငွေစုနေဆဲဖြစ်သည်။

အိမ်နီးချင်းများ၊ သူငယ်ချင်းများအပြင် သူ့အဖွားပင် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့်ဘဝကို ရှာဖွေရန်အတွက် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့ ကြသည်။ ထိုစဉ် သူ့မိခင်သည် ကုန်ပစ္စည်းအချို့ကိုဝယ်ပြီး အိမ်သို့ ပြန်လည်ရောက် ရှိလာခဲ့သည်။

“ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကတော့ ကြောက်ခမန်းလိလိပါပဲ။ သကြားလုံးတစ်လုံးကို ၃ ဘိုလီဗာ (ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသုံးငွေ)တောင် ပေးရပါတယ်။ သကြားလုံးတစ်လုံးတည်းနော်”ဟု ဗယ်လာရီက မယုံကြည်နိုင်စွာ ပြောကြားရင်း ယခင်က သကြားလုံးတစ်လုံးသည် ဘိုလီဗာ ပြားငါးဆယ်သာ ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

“အရင်ကဆို တစ်ဒေါ်လာကို  ၅ ဘိုလီဗာ၊ ၇ ဘိုလီဗာ လောက်ပဲရှိပါတယ်။ အခုဆိုရင် ၂၃ ဘိုလီဗာတောင်ရှိနေပါတယ်။ ကျွန်မ ဘာမှထပ်မဝယ်နိုင်တော့ပါဘူး”ဟု ဗယ်လာရီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗယ်လာရီသည် နိုင်ငံအတွင်း အခက်အခဲအကျပ်အတည်းများကိုသာ ကြုံတွေ့ရင်းကြီးပြင်းခဲ့ရသည့် ဗင်နီဇွဲလားမျိုးဆက်သစ် ကလေးများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ပြီးခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်က ကင်ဆာရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ခဲ့သည့် ဟူဂိုချာဗက်ဇ်၏နေရာကို ဆက်ခံခဲ့သည့် သမ္မတနီကိုလက်စ် မာဒူရို၏ တစ်ခုတည်းသော အစိုးရအောက်တွင် အခက်အခဲများနှင့် ရှင်သန်ခဲ့ရသူလည်းဖြစ်သည်။

ချာဗက်ဇ်လက်ထက်က စီးပွားရေးကျဆင်းမှုသည် ဗင်နီဇွဲလားစီးပွားရေးအတွက် အဓိကကျောရိုးဖြစ်သည့် ရေနံစျေးများဆိုး ရွားစွာကျဆင်းနေချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်ခဲ့သည်။

ယင်းအခြေအနေကို ချာဗက်ဇ်နှင့် မာဒူရို အစိုးရအဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့စလုံးက မှားယွင်းစွာ စီမံကိုင်တွယ်ခဲ့သဖြင့် တောင်အမေရိကနိုင်ငံ ဗင်နီဇွဲလားသည် အကျပ်အတည်းများနှင့်ဆက်လက်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ကလေးအများစုသည် အာဟာရ မပြည့်ဝသည့် အစားအစာများကို စားသုံးရခြင်း သို့မဟုတ် ပုံမှန်စားနေကျထက် လျှော့ စားရခြင်း၊ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအဖြစ် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာသွားသည့် မိဘများကို လက်ပြနှုတ်ဆက်ရခြင်း၊ အပေါင်း၊ အနုတ်သာ သင်ကြားပေးသည့် စာသင်ခန်းများထဲတွင် ပညာသင်ကြားရခြင်း အစရှိသည့်အခြေအနေများနှင့် ရှင်သန်ကြီးပြင်းခဲ့ကြသည်။ ယင်းအကျိုးဆက်များသည် ကာလကြာရှည် ဆက်လက်တည်ရှိနေဖွယ်ရှိသည်။

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသား လေးပုံသုံးပုံသည် တစ်ရက်လျှင် ၁ ဒသမ ၉ ဒေါ်လာပင် မရှိသည့် ငွေကြေးဖြင့်သာ ရှင်သန်နေရပြီး ယင်းငွေကြေးပမာဏသည် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများအရ အလွန်အမင်းဆင်းရဲမွဲတေမှု၏ စံအမှတ်ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာသည် တစ်လလျှင်  ၅ ဒေါ်လာသာ ရှိနေပြီး ယင်းသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဧပြီလက တစ်လလျှင် ဒေါ်လာ ၃၀ မှ ကျဆင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယင်းလုပ်ခလစာ နှစ်ခုလုံးသည် လူတစ်ယောက်ပင် ဝလင်အောင်စားသောက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ မိသားစုရှိသူများ သည်  ပိုမိုခက်ခဲခဲ့ရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလကကုန်စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို လေ့လာသည့် လွတ်လပ်သည့် စီးပွားရေး ပညာရှင်များပါဝင်သည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့၏ ခန့်မှန်းချက်အရ လူလေးဦးရှိသည့် မိသားစုတစ်စုအတွက် တစ်လအတွက် အခြေခံကုန် ပစ္စည်းများဝယ်ယူရန် ၃၇၂ ဒေါ်လာခန့် လိုအပ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယင်းခက်ခဲသည့် အခြေအနေသည် စာသင်ကျောင်းများအပေါ်လည်း သက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဆရာများသည် လုပ်ခလစာ နည်းပါးမှုကြောင့် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး ဆရာအချိုု့သည် ကျူရှင်ပြခြင်း၊ စျေးရောင်းခြင်း သို့မဟုတ် နိုက်ကလပ်များတွင် ဝင်ရောက် လုပ်ကိုင်ခြင်းအစရှိသည့် ဘေးပန်းအလုပ်များကို လုပ်ပြီး ငွေကြေးအခက်အခဲကို ဖြေရှင်းခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် ခြင်များ၊ ပိုးဖလံများအစရှိသည့် ပိုးမွှားတိရစ္ဆာန်များရှိနေသည့် စာသင်ခန်းများထဲတွင် ပညာသင်ကြားပေးနေသည့် ဆရာများလည်း ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ် ပဥ္စမတန်းကျောင်းသား ကီဗင်ပရီဒက်စ်သည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ၏မြို့တော် ကာရာကက်စ်တွင် သူ့မိဘနှစ်ပါး၊ မွေးချင်းခြောက်ဦးနှင့်အတူ နေထိုင်သည့် ၎င်း၏နေအိမ်ရှေ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင်ဖွင့်လှစ်ထားသည့် အစိုးရကျောင်းတစ်ကျောင်းတွင် ပညာသင်ယူနေသူဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က စာသင်ကျောင်းကို လိမ္မော်ရောင်နှင့် အစိမ်းရောင်ဆေးသုတ်ခဲ့သော်လည်း ပြိုကျနေသည့် နံရံများကို ပြုပြင် မှုနှင့် အခြားဆောက်လုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများမှာ အပြီးသတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ကီဗင်သည် တတိယတန်းက သင်ကြားခဲ့သည့် အမြှောက်အလီပေါင်းဇယားကို  မှတ်မိနေဆဲဖြစ်သည်။ ယင်းစာသင်နှစ်တွင် အ ပေါင်း၊ အနုတ်၊ အမြှောက်၊ အစား ပညာများ ရှိသည့်အနက် ဆရာများသည် သူ့ကို အစား ပညာရပ် သင်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မကြာသေးမီကလည်း သူသည် ကျောင်းမတက်နိုင်ခဲ့ဘဲ အိမ်တွင် သီတင်းပတ်အနည်း ငယ်ကြာနေခဲ့ရသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆို သော် သူ့မိဘများသည် သူ့အတွက် မှတ်စုစာအုပ်ဖိုးများ မတတ်နိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။

သူသည် မကြာသေးမီက စာသင်ကျောင်းတွင် ပြုလုပ်သည့် ပရောဂျက်တစ်ခုအပေါ် အလွန်စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်ဟု စာသင် ကျောင်းအပြင်ဘက် လူသွားလမ်းဘေးတွင် ထိုင်နေသည့် ကီဗင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်တော် ငရုပ်ပွပင် စိုက်ခဲ့ပါတယ်”ဟု ကီဗင်က ကျောင်းတွင်ပြုလုပ်သည့် အပင်စိုက်သည့် အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စိတ် အားထက်သန်စွာ ပြောကြားခဲ့သည်။

အသက် ၄၁ နှစ်အရွယ် ဟင်နရီ ပရီဒက်စ်အမည်ရှိ သူ့ဖခင်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်က အီကွေဒေါနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ပြီး ငှက်ပျော စိုက်ခင်းတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကာ မိသားစုကို လုံလုံလောက်လောက် ပြန်လည်ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် သားဖြစ်သူ ကီဗင်သည် သူနှင့် ခွဲနေရသည့်အခြေအနေကြောင့် စိတ်ပျက်အားငယ်နေရသည်ကို သိရှိခဲ့ပြီးနောက် လွန်ခဲ့သည့်ရှစ်လခန့်က ဗင်နီဇွဲလားသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သူ အိမ်ကိုပြန်ရောက် လာချိန်တွင် လေးဘက်တွားအရွယ်သာ ရှိသေးသည့် သမီးများသည် သူ့ကိုမမှတ်မိခဲ့ဟု ဆိုသည်။

“ကျွန်တော်ကခံနိုင်ပေမဲ့ အရမ်းငယ်သေးတဲ့ ကလေးတွေက ဘယ်ခံနိုင်ပါမလဲ။ သူတို့ဟာ ပေါင်မုန့်တွေ၊ ငှက်ပျောသီးတွေစားဖို့ ပူဆာကြပါတယ်”ဟု သူ့သားသမီးများကို အစာဝလင်စွာ ကျွေးနိုင်ရန် သူအစာ လျှော့စားရချိန်တွင် ခံစားခဲ့ရသည့် ဆာ လောင်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလား အစိုးရသည် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ အာဏာရပါတီနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် အဖွဲ့အစည်းများမှတစ်ဆင့်  ဒေါ်လာပြားငါးဆယ် အောက်သာ တန်ကြေးရှိသည့် ကုန်ခြောက်များကို လစဉ်လတိုင်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က ကုလသမဂ္ဂ၏ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ အစီအစဉ် (WFP)၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသား သုံးပုံတစ်ပုံ သည် အစားအစာလုံလောက်စွာ မစားသောက်ရဘဲ အကူအညီများ လိုအပ်နေသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့နောက် WFP သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စာသင်ကျောင်းများမှ တစ်ဆင့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသားများကို အစားအစာများ စတင်ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအထိ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်ရှစ်ခုတွင် လူပေါင်း ၄၅၀,၀၀၀ ထံ စားနပ်ရိက္ခာ အကူအညီများရောက်ရှိခဲ့သည်။

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံအတွက် စီမံကိန်းဒါရိုက်တာဖြစ်သူ လော်ရာမီလိုက ၎င်းတို့ တာဝန်ယူစီမံပေးထားသည့် စာသင်ကျောင်းများတွင် ကျောင်းအပ်နှံမှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာသည်ဟုဆိုသည်။ ၎င်းတို့အဖွဲ့သည် စာသင်ကျောင်းများကို ပြန်လည်ပြုပြင် ခြင်းနှင့် ကျောင်းသားများကို အစားအစာများကျွေးမွေးခြင်းတို့ လုပ်ဆောင်နေသည်။

ဗင်နီဇွဲလား အမျိုးသား ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အကယ်ဒမီ၏ ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် ကလေးအထူးကုဆရာဝန် ဟူနီယာဒက်စ် အာဘီနာက အချို့ကလေးများသည် ၁၂ နာရီခန့် အစာမစားရဘဲ ကျောင်းကိုပင်ပန်းချည့်နဲ့စွာ ရောက်ရှိလာကြသဖြင့် စာကို ကောင်းမွန်စွာ မသင်ယူနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းကလေးများသည် အကျပ်အတည်းကာလအတွင်း မွေးဖွားခဲ့ပြီး အာဟာရမပြည့်ဝသဖြင့် ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်းမှာလည်း ပျမ်းမျှငါးစင်တီမီတာ သို့မဟုတ် ခြောက်စင်တီမီတာခန့် နိမ့်ကျခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

“ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ အရပ်အမြင့် ၁  ဒသမ ၈၀ မီတာ (၅ ပေ ၉ လက်မ) ဒါမှမဟုတ် ၁ ဒသမ ၉၀ မီတာ (၆ ပေ ၂ လက်မ) လောက်ရှိတဲ့ ဗင်နီဇွဲလားအလှမယ် (Miss Venezuela)တွေ ရှိလာတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နောက်ဆုံးမှာ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ခန္ဓာကိုယ် ပိန်လှီပြီး အရပ်ပုတဲ့မျိုးဆက်ပဲ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ့်ပြဿနာက ဉာဏ်ရည် ဉာဏ်သွေးပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ပရိုတင်းဓာတ်နဲ့ ကယ်လိုရီ ပြည့်ဝတဲ့ အစားအစာတွေ မစားရတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ဟာ ရေရှည်မှာ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု အာဘီနာက ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်နှစ်အတွင်း  ကလေး ၆၂၀,၀၀၀ ခန့် မွေးဖွားခဲ့သည့် ၂၀၁၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အစိုးရက နှစ်စဉ်ကလေးမွေးဖွားသည့် အရေ အတွက်ကို ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိခဲ့သဖြင့် အကျပ်အတည်းကာလအတွင်း မွေးဖွားခဲ့သည့် ကလေးပေါင်းမည်မျှရှိခဲ့သည်ကို အတိအကျမသိရပေ။ ယင်းအကျပ်အတည်းကြောင့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသား ၇ သန်းကျော်သည် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာခဲ့ကြသည်။

စတုတ္ထတန်းကျောင်းသူဖြစ်သည့် ဗယ်လာရီကလည်း သူသည် တစ်ချိန်ချိန်တွင် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာပြီး အမေရိကန်၏ မိုင်ယာမီကိုသွားရန် မျှော်မှန်းထားသည်ဟု ဆိုသည်။

သူသည် မော်ဒယ်တစ်ဦးဖြစ်ရန် ရည်မှန်းထားပြီး ဖယ်ရာရီပြိုင်ကားတစ်စီးနှင့် ကျယ်ဝန်းသည့် စံအိမ်ကြီးကို ပိုင်ဆိုင်လိုသည်ဟု ဆိုသည်။

သို့သော် သူသည် လက်ရှိအခြေအနေကို လျစ်လျူမရှုနိုင်သေးဘဲ မေးခွန်းများလည်း မေးလေ့ရှိသည်ဟု သူ့မိခင်ဖြစ်သူ ဖရန်စီ ဘရစ်တိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

“တစ်ခါတလေ သူမေးတတ်တာက ဘာလို့ လူတိုင်းက မာဒူရိုနဲ့ မတူကြတာလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းပါ”ဟု ဗယ်လာရီအပြင် အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ် နောက်ထပ်သမီးတစ်ဦးရှိသည့် ဘရစ်တိုက ဆိုသည်။

သူ့သမီးနှစ်ဦးစလုံးကို ပုဂ္ဂလိကကျောင်းတွင်ထားပြီး တစ်ဦးချင်းစီအတွက် တစ်လကို ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကုန်ကျသည်ဟု ဆိုသည်။ ပုဂ္ဂလိကကျောင်းများသည် အစိုးရကျောင်းများထက် ပညာသင်ကြားမှုစနစ် ပိုမိုကောင်းမွန်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

“ကျွန်မသမီးတွေကို ကိုယ့်ခြေထောက်ပေါ် ကိုယ်ရပ်တည်နိုင်ပြီး အလုပ်အကိုင် ကောင်းကောင်းလေးတွေကို ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်နဲ့ လုပ်ကိုင်နိုင်တဲ့သူတွေ ဖြစ်ဖို့ပဲမျှော်လင့်ထားပါတယ်”ဟု ဘရစ်တိုက ပြောကြားခဲ့သည်။     Ref: AP