SARS-CoV-2 ဗိုင်းရပ်စ်၏ မျိုးကွဲသစ်တစ်မျိုးသည် ဗြိတိန်တွင် အလျင်အမြန်ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေပြီး ထိုဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ် စတင်ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလမှစ၍ ဗြိတိန်၌ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ် ကူးစက်ခံရသူ ၁,၄၀၀ ကျော်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။
COVID-19 ရောဂါကို ဖြစ်ပွားစေသော SARS-CoV-2 ဗိုင်းရပ်စ်သည် အချိန်နှင့်အမျှ မျိုးဗီဇသစ်အများအပြား ပြောင်းလဲလျက်ရှိသော်လည်း လတ်တလောတွင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေသည့် ကူးစက်မြန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ်သည် နောက်ထပ်မျိူးဗီဇသစ်များအဖြစ်သို့ အလျင်အမြန်ပြောင်းလဲတတ်သည့် သဘာဝရှိသည်။
SARS-CoV-2 ဗိုင်းရပ်စ်၏ မျိုးကွဲသစ်ကို B.1.1.7 မျိုးဗီဇဟု အမည်ပေးထားပြီး ထိုသန္ဓေပြောင်း ဗိုင်းရပ်စ်သည် ဗြိတိန်၊ တောင်အာဖရိက၊ မလေးရှား၊ စင်ကာပူ၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အခြားသောနိုင်ငံအချို့တွင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေသည်။
B.1.1.7 ၏ အမိုင်နိုအက်စစ်အတွဲ (genetic code) အတွင်း သန္ဓေပြောင်းလဲမှုများ ၂၃ ကြိမ်ဖြစ်ပွားပြီး ထိုအမိုင်နိုအက်စစ်အတွဲသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပရိုတင်းလေးမျိုးကို ပြောင်းလဲစေနိုင်သည်။ SARS-CoV-2 ၏ ယခင်မျိုးကွဲဟောင်းများနှင့် B.1.1.7 မျိုးကွဲသစ်တို့၏ ကွဲပြားခြားနားချက်မှာ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲဟောင်းများသည် တစ်လလျှင် မျိူးဗီဇသစ် တစ်မျိုး၊ နှစ်မျိုးသာ ပြောင်းလဲနေချိန်တွင် B.1.1.7 မျိုးကွဲသစ်သည် မျိုးဗီဇ ၂၃ မျိုးအထိ ပြောင်းလဲနေခြင်းဖြစ်သည်။
မျိုးဗီဇ ၂၃ မျိုးထဲမှ ရှစ်မျိုးသည် ဆူးချွန်ပုံပရိုတင်း (spike protein) ကို သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ဆူးချွန်ပုံ ပရိုတင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်ကို လူ့ဆဲလ်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နိုင်စေရန် အကူအညီပေးသောကြောင့် ထိုပရိုတင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိစေသည့် အချက်မှာ သတိထားရမည့် ပြဿနာရပ်ဖြစ်သည်။ မျိူးဗီဇရှစ်မျိုးကြောင့် ဆူးချွန်ပုံပရိုတင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသော ပြောင်းလဲမှုများသည် ဗိုင်းရပ်စ်များအား ဆဲလ်များအတွင်းသို့ အလွယ်တကူဝင်ရောက်လာစေရန် အကူအညီပေးနေပါက မျိုးဗီဇပြောင်းဗိုင်းရပ်စ်သည် လူတစ်ဦးမှ တစ်ဦးသို့ အလျင်အမြန်ကူးစက်နိုင်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါမျိုးဗီဇပြောင်းဗိုင်းရပ်စ်များသည် ဗိုင်းရပ်စ်ကို တိုက်ဖျက်နေသော လက်ခံကောင်၏ ခုခံအားစနစ်ကို ပြောင်းလဲစေနိုင်ပြီး COVID-19 ကာကွယ်ဆေးများ၏ ထိရောက်မှုကို လျော့ပါးစေနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။
ပိုးတွေ့လူနာတစ်ဦးထံမှ သီးခြားထုတ်ယူထားသော ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ် B.1.1.7 ၏ ဓာတ်ခွဲနမူနာများကို စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုအရ B.1.1.7 မျိုးကွဲသစ်သည် လွန်ခဲ့သည့် သုံးလကျော်အတွင်း ကူးစက်မှု အကြိမ်ရေမြင့်တက်ခဲ့သည့် အသွင်ရှိသည်။
B.1.1.7 မျိုးကွဲသစ်သည် SARS-CoV-2 ၏ ယခင်မျိုးကွဲဟောင်းများထက် ကူးစက်မှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမြန်ကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်အချို့က ခန့်မှန်းထားကြသည်။ အချက်အလက်ကို အခြေခံ၍ ထုတ်ပြန်သော ထိုခန့်မှန်းချက်များကို အတိအကျကောက်ချက်ချရန် စောလွန်းသေးသော်လည်း ကူးစက်မှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းပိုမြန်သည့်အချက် မှန်ကန်နေပါက ယင်းသည် ဆူးချွန်ပုံပရိုတင်းတွင် ဖြစ်ပွားသော ပြောင်းလဲမှုများက ACE2 လက်ခံပစ္စည်းကို ဗိုင်းရပ်စ်နှင့် ပိုမိုနှောင်ဖွဲ့စေရန် ခွင့်ပြုပေးခြင်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်သည်။ ACE2 လက်ခံပရိုတင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်ကို ဆဲလ်များအတွင်းသို့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဝင်ရောက်လာစေရန် ကူညီသော ပစ္စည်းဖြစ်သည်။
-
■ ဘွန်ဒစ်လီဂါကလပ် ဆန့်ပေါ်လီအသင်း လူမှုကွန်ရက် X မှ နုတ်ထွက်
-
■ မန်ယူတိုက်စစ်မှူးဟောင်း ဖော်လန် ဥရုဂွေးအိုးပင်း ပရိုတင်းနစ်ပြိုင်ပွဲ အဖွင့်ပွဲစဉ်တွင် ရှုံးပွဲကြုံတွေ့
-
■ ကူဒူစ်ကို အနည်းဆုံးပေါင်(၈၅)သန်းရမှ ဝက်စ်ဟမ်းအသင်း ရောင်းမည်
-
ကူးစက်မြန် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသစ် B.1.1.7 အကြောင်းတစေ့တစောင်း
-
ရန်သူများ၏ မည်သည့် တိုက်ခိုက်မှုမျိုးကိုမဆို လက်တုံ့ပြန်သွားမည်ဟု အီရန်တပ်ဖွဲ့ ထုတ်ပြန်
