Top News

ဆီးရီးယားနိုင်ငံရှိ IS အဖွဲ့လက်အောက်တွင် ဂုဏ်သိက္ခာရှိသည့်ဘဝကို ရရှိစေမည်ဆိုသည့် ကတိစကားများနှင့်အတူ ယူကရိန်းနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာပြီး ခင်ပွန်းသည်နောက်သို့ လိုက်ပါခဲ့ပြီးနောက် ခြောက်နှစ်အကြာတွင် အလီမီ အက်ဘာဆိုဗာသည် ဘဝသစ်တစ်ခု ပြန်လည်စတင်ရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့်နှစ်သစ်ကူးနေ့တွင် နေအိမ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

ရုရှား၏သိမ်းပိုက်မှုကိုခံထားရသည့် ခရိုင်းမီးယားကျွန်းဆွယ်မှ Caliphate ဟု လူသိများသည့် မွတ်ဆလင်အရပ်သား အုပ်ချုပ်သူများနှင့် ဘာသာရေး အုပ်ချုပ်သူများ နေထိုင်ရာဒေသသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ကာ့ဒ်အာဏာပိုင်များလက်အောက်မှ IS ထောက်ခံသူများနေထိုင်သည့် စခန်းတွင် နေထိုင်ခဲ့ရသည့် သူ့ခရီးစဉ်သည် အထင်နှင့်အမြင် ပါစင်အောင်လွဲမှားခဲ့သည်ဟု အက်ဘာဆိုဗာက အေအက်ဖ်ပီ သို့ပြောကြားခဲ့သည်။

“သူတို့ဘာပြောလဲ ရှင်သိလား။ ကျွန်မတို့အားလုံး အမှားလုပ်ခဲ့မိကြတယ်။ အဲဒီမှာ ဘာတွေဖြစ်ကျန်ခဲ့မလဲမသိဘူး။ ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်”ဟု အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ် ကလေးငါးဦး၏မိခင် အက်ဘာဆိုဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။

သူသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းရှိ ဆိုဗီယက်ခေတ်က ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ဆေးခန်းတစ်ခုတွင် ကွာရန်တင်းဝင်နေပြီး  အနာဂတ်အတွက် အစီအစဉ်များကို ရေးဆွဲနေသည်ဟုဆိုသည်။

“အခုတော့ အကောင်းဆုံးအရာတွေ ဖြစ်လာဖို့ပဲ ကျွန်မမျှော်လင့်ထားပါတယ်”ဟု အက်ဘာဆိုဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည့် IS အဖွဲ့နှင့် အဆက်အသွယ်ရှိခဲ့သည့် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားများကို ပြန်လည်ခေါ်ယူရန် ဝန်လေးခဲ့ကြသည်။ အချို့နိုင်ငံများကမူ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးသူငယ်များကို တစ်ဦးချင်းစီ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

သို့သော်လည်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာဇီလန်စကီးသည် ပြီးခဲ့သည့်လက အက်ဘာဘိုဆာနှင့် အခြားပြည်တော်ပြန်များကို လူသိရှင်ကြား လက်ခံကြိုဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းနိုင်ငံ ၏ ရပ်တည်ချက်ကို ပြတ်သားစွာ ပြသခဲ့သည်။

“ယူကရိန်းဟာ ပြည်သူတွေအားလုံးကို အမြဲတမ်းလက်ခံသွားမှာပါ။ သူတို့ဘယ်သူ တွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဘယ်နေရာမှာ ဘယ်လိုဒုက္ခတွေပဲ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါစေ အဲဒါအရေးမကြီးပါဘူး”ဟု ဇီလန်စကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထောင်ချောက်

ဆိုဗီယက်အဖွဲ့ဝင်ဟောင်း ယူကရိန်းတွင်၂၀၁၄ ခုနှစ်က ခရိုင်းမီးယားကျွန်းဆွယ်ကို ရုရှားကသိမ်းပိုက်မှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးအရ ဖိနှိပ်ခံရမည်ကို ကြောက်ရွံ့နေသည့် မွတ်ဆလင်လူနည်းစုဖြစ်သည့် ခရိုင်းမီးယန်းတာတာလူမျိုးစု (အများစုသည် ခရိုင်းမီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် နေထိုင်ကြသည်) များ သောင်းနှင့်ချီ ရှိနေသည်။

အက်ဘာဆိုဗာကမူ သူနှင့်သူ့ခင်ပွန်းသည် မိတ်ဆွေတစ်ဦး၏ ဖျားယောင်းသွေးဆောင်မှုကို ခံခဲ့ရပြီး ယင်းမိတ်ဆွေက သူ့ခင်ပွန်းအား Chaliphate နေရာတစ်ခုတွင် ဖိနပ်များပြုပြင်သည့် အလုပ်ကိုဆက်လက်လုပ် ဆောင်နိုင်မည်ဟု ကတိပေးခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်မက ခင်ပွန်းသည်နဲ့ခွဲပြီး မနေခဲ့ချင်ပါဘူး။ အဲဒီအချိန်တုန်းက ကျွန်မမှာကလေးနှစ်ယောက်နဲ့လေ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ပြီး ခင်ပွန်းသည်၏နောက်သို့လိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

သို့သော်လည်း ဆီးရီးယားသို့ရောက်သည့်အချိန်တွင် မှန်းချက်နှင့်နှမ်းထွက် မကိုက်ခဲ့သည့် အခြေအနေကို လျင်မြန်စွာ သိရှိနားလည်ခဲ့ကြောင်းနှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့က လူမဆန်စွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနေမှုများကြောင့် စိတ်ပျက်ကြောင်း အက်ဘာဆိုဗာက ဆိုသည်။

သို့သော်လည်း မည်သည့်နေရာကိုမှ ထွက်ခွာခွင့်မရခဲ့ဘဲ ၎င်းတို့သတ်မှတ်သည့် Chaliphate သည် လမ်းများအားလုံး ပိတ်ဆို့ထားသည့် ထောင်ချောက်တစ်ခုအဖြစ် သူကသုံးနှုန်းဖော်ပြခဲ့သည်။

“ရှင်ထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားမယ်ဆိုရင် သူတို့ကရှင့်ကို နောက်ကသေနတ်နဲ့ ပစ်မှာပါ” ဟု အက်ဘာဆိုဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။

သူနှင့် သူ့ခင်ပွန်းသည်တို့ ဆီးရီးယားတွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်အချိန်မှာ လေးနှစ်ကြာ ရှိလာခဲ့သော်လည်း ယင်းအချိန်အတောအတွင်းတွင် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက သူတို့နှစ်ဦးအား လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်မှုများပြုလုပ်ရန် စေခိုင်းခဲ့ခြင်းမရှိဟု ဆိုသည်။

သို့သော်လည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် IS အဖွဲ့သည် ကာ့ဒ်တပ်ဖွဲ့များကို လက်နက်ချခဲ့ပြီးနောက် အခြေအနေများပြောင်းလဲသွားခဲ့ကာ သူခင်ပွန်းနှင့် သီးခြားစီခွဲပြီး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

“အဲဒီအချိန်ဟာ ကျွန်မယောက်ကျားကို နောက်ဆုံးမြင်လိုက်ရတဲ့ အချိန်ပါပဲ”ဟု အက်ဘာဆိုဗာက ပြောကြားခဲ့ပြီး သားသမီးများကို သူကအုပ်ထိန်းခွင့်ရခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထို့နောက်သူသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် IS အဖွဲ့အရေးနိမ့်ခဲ့ချိန်ကတည်းက သောင်းနှင့်ချီရှိသည့် IS လက်နက်ကိုင်များ၏ ဆွေမျိုးများနှင့် ယင်းအဖွဲ့ကိုထောက်ခံသူများကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် ကာ့ဒ်တပ်ဖွဲ့များ ထိန်းချုပ်သည့် al-Hol နှင့် Roj ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် နှစ်နှစ်နီးပါးနေထိုင်ခဲ့ရသည်။

ငရဲခန်းမှအလွန်

စုတ်ပြတ်နုံချာနေသည့် ယင်းစခန်းများတွင် အခြေခံလိုအပ်ချက်များမပြည့်စုံမှုနှင့် တရားဥပဒေကင်းမဲ့သည့် အခြေအနေများကြောင့် စားဝတ်နေရေး အလွန်ခက်ခဲ့ကြမ်းတမ်းခဲ့သည်ဟု ဆိုုသည်။

ထို့ကြောင့် အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့များသည် မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်သည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် လူသတ်မှုများရှိခဲ့သည်ဆိုသည့် al-Hol စခန်းမှဆိုးရွားအခြေအနေများကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိအချိန်ထိလည်း ယင်းစခန်းများသည် ကာ့ဒ်အာဏာပိုင်များ၏လက်အောက်တွင်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ယူကရိန်းအမျိုးသမီး ၁၀ ဦးခန့်ရှိနေပြီး တာတာမျိုးနွယ်စုအသိုင်းအဝိုင်းမှ ခေါင်းဆောင်များသည် ယင်းစခန်းများရှိ ကလေးငယ် ၃၀ ခန့်ကို ယူကရိန်းသို့ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။

မိသားစုဝင်များ၏ အသနားခံမှုများကြောင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ယင်းစခန်းများ၌ ထိန်းသိမ်းခံထားရသူများကို ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့် တာတာလူမျိုးစုခေါင်းဆောင် ရီဖက်ချူဘာရော့ဗ်ကမူ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကြက်ခြေနီအဖွဲ့နှင့် အမေရိကန်သံတမန်များ ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ငရဲခန်းမှလွတ်မြောက်လာသည့် အက်ဘာဆိုဗာအတွက်မှာမူ လွန်ခဲ့သည့် ခြောက်နှစ်တာကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်မည်ဆိုလျင် သူမအတွက် ရွေးချယ်စရာ အနည်းငယ်ရှိလာခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။

လက်ရှိတွင်သူနှင့် သူ့သားသမီးများသည် ခင်ပွန်းသည်ဘက်မှ မိသားစုနေထိုင်သည့် ယူကရိန်းအလယ်ပိုင်း ခရင်မန်ချက်မြို့သို့ သွားရောက်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟု ဆိုသည်။

သူ့ခင်ပွန်းသည်အား ပြန်လည်မြင်တွေ့ရရန် မျှော်လင့်ချက် အနည်းငယ်သာရှိနေမှုနှင့်အတူ အက်ဘာဆိုဗာသည် သူ့ကလေးငါးယောက် (သားသုံးယောက်၊ သမီးနှစ်ယောက်) ၏ရှေ့ရေးကိုသာ အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ဆိုသည်။

“ကျွန်မကလေးတွေကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ချင်ပါတယ်။ သူတို့ အရွယ်ရောက်ဖို့လည်း လိုပါသေးတယ်။ ကလေးတိုင်းဟာ ပညာသင်ကြားဖို့လိုပါတယ်။ ကျွန်မကလေးတွေကတော့ စာသင်ရမယ့် အခွင့်အလမ်းတွေ နဲ့ လွဲချော်သွားခဲ့ပါတယ်”ဟု အက်ဘာဆိုဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။