ယနေ့အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဆော့ဖ်ဝဲနည်းပညာတွင် စူပါအင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်နေရခြင်းမှာ ဘရီဂျင်ဒရာကူမာဆင်ဂယ်၏ ကျေးဇူးကြောင့်ဖြစ်သည်ကို မည်သည့်နည်းနှင့်မျှငြင်း၍မဖြစ်ပေ။ သူသည် အမေ့လျော့ခံရှိနေသင့်သည့်ပုဂ္ဂိုလ် မဟုတ်၊ အိန္ဒိယပြည်သူများအားလုံး သိသင့်အမှတ်ရနေသင့်သည့် အိန္ဒိယအင်တာနက်ကမ္ဘာ၏ ဖခင်ပင်ဖြစ်သည်။
ဇူလိုင် ၉ ရက်ကကူမာဆင်ဂယ် ကွယ်လွန်ချိန် သူ့အသက် ၈၂ နှစ် ရှိလေပြီ။
အိန္ဒိယတွင် အင်တာနက်စရစဉ် အစောပိုင်းနေ့များက ကူမာဆင်ဂယ်သည် ဝန်ကြီးများ၊ ဗျူရိုကရက်အရာရှိများ၏ ဖုန်းဆက်ဝေဖန်မှုများနှင့် ကြုံရသည်။
ကူမာဆင်ဂယ်၏ အသေးစိတ်ပြန်ပြောပြချက်များအရ အားလုံးသော ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုများသည် အင်တာနက်ပေါ်တွင် မဖွယ်မရာအရာများ အလွယ်တကူတွေ့နေမြင်နေရခြင်းကို လာပြောကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးများ၊ ဗျူရိုကရက်အရာရှိများ၏ ဝေဖန်ထောက်ပြမှုကို ကူမာဆင်ဂယ်ကလည်း ထိုစဉ်က ပြတ်ပြတ်ပင် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။
“ဒီလိုပါဆရာတို့ ၊ ကျွန်တော့်ရဲ့အလုပ်က ကော်နက်ရှင်ချိတ်ဆက်ပေးဖို့ပါ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီကော်နက်ရှင်ကို သုံးစွဲသူက ဘာအတွက် သုံးတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်နဲ့ မသက်ဆိုင်ပါဘူး။ ပြည်သူထဲက နှစ်ရာခိုင်နှုန်း ဒါမှမဟုတ် သုံးရာခိုင်နှုန်းက မဖွယ်မရာတွေကြည့်ဖို့ အင်တာနက်သုံးတယ်ပဲထား၊ ကျွန်တော် စိတ်မဝင်စားဘူး။ ကမ္ဘာ့ဗဟုသုတတွေကို ခပ်ယူချင်တဲ့ ပြည်သူ ၉၇ ရာခိုင်နှုန်းကို ဝန်ဆောင်မှုပေးဖို့တော့ ကျွန်တော် စိတ်ဝင်စားတယ်”ဟု သူပြောခဲ့သည်။
ယခင်က နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းအတွက် တစ်ဦးတည်း မူပိုင်ဖြစ်ခဲ့သည့် အစိုးရပိုင်ကုမ္ပဏီ VSNL ၏ အကြီး အကဲဖြစ်သူမစ္စတာဆင်ဂယ်၏ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် ၁၉၉၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက်တွင် ဒေလီ၊ မွမ်ဘိုင်း (ယခင်က ဘုံဘေ)၊ ကိုးလ်ကတ္တား၊ ချန်နိုင်း (ယခင်က မာဒရတ်)နှင့် ပူနီးစသည့်မြို့ကြီးငါးမြို့တွင် အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှု စတင်ရခဲ့သည်။
သတင်းစာများက ထိုနေ့ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဒုတိယမြောက်လွတ်လပ်ရေးနေ့ဟုလည်း ဝမ်းသာအားရ ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။အိန္ဒိယသည် အာရှတိုက်တွင် အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုရသည့် ပထမဆုံးနိုင်ငံများထဲ ပါဝင်နေသည်။
သို့သော် ကူမာဆင်ဂယ်၏ ဝမ်းသာပီတိက သိပ်မကြာလိုက်။ အခက်အခဲများစတင်လာတော့သည်။ ကော်နက်ရှင်အားနည်းမှုကြောင့် ဆက်သွယ်မှုများနှောင့်နှေးခြင်း၊ မအားသည့်ဆစ်ဂနယ်များပြခြင်း၊ ဖုန်းခေါ် ဆိုမှုများ ပြတ်တောက်ခြင်း၊ သုံးမိနစ်ခြား လိုင်းပြတ်မှုဖြစ်ခြင်းများ ဖြစ်လာတော့သည်။
အင်တာနက်အခွန်အကောက်များကလည်း မနည်းလှ။ အကောင့်တစ်ခုရလိုလျှင် ရူပီး ၁၅,၀၀၀ ပေးရပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်လျှင် ရူပီး ၂၅,၀၀၀ ပေးရကာ စာသီးသန့်အတွက် သုံးမည့်အကောင့်ဆိုလျှင် ရူပီး ၅,၀၀၀ ပေးရသည်။ “အရှင်းဆုံးပြောရရင် ပေးရတဲ့ စျေးကများပြီး ဝန်ဆောင်မှုကွာလတီက ညံ့နေတာ”ဟု မစ္စတာဆင်ဂယ်က ပြောပြသည်။
လိုအပ်သည့်အရင်းအမြစ်ပစ္စည်းများမရှိဘဲ အင်တာနက်ရရေးကြိုးပမ်းနေသည် မှာကောင်းသည့်အစီအစဉ်ဟုတ်၊ မဟုတ်ကူမာဆင်ဂယ်က သံသယဝင်ခဲ့သေးသည်။သို့သော်အစိုးရအတွင်းမှ အခြားအဆင့်တူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့်မတူ၊ မစ္စတာဆင်ဂယ်၏နောက်ထပ်ခြေလှမ်းက သတ္တိရှိလှသည်။ မီဒီယာကို ခေါ်ပြီး သူတုံးခဲ့ အ,ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
သတင်းထောက်များနှင့်တွေ့ဆုံပွဲတွင် ကူမာဆင်ဂယ်က သူ၏စျေးကွက်အသိဉာဏ် မှားသွားကြောင်း၊ အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှုတွင် နည်းပညာပြဿနာများရှိနေကြောင်း၊ လုပ်ငန်းမကျွမ်းကျင်သေးသည့်အတွက် ပြန်ပြင်ဆင်ရန် သူ့ကို အချိန် ၁၀ ပတ် ပေးစေချင်ကြောင်း ပြောခဲ့သည်။
“ကျွန်တော် ကတိပေးတယ်၊ ၁၀ ပတ် ကြာပြီးတဲ့အခါ ဒါမှမဟုတ် အဲဒီထက် စောရင်လည်း စောမယ်ပေါ့လေ၊ ခင်ဗျားတို့မှာ နိုင်ငံအတွက် ဂုဏ်ယူရတဲ့ နည်းစနစ်တစ်ခုရှိစေရမယ်“ဟုသူက ဆိုသည်။
ထို့နောက် မစ္စတာဆင်ဂယ်နှင့် သူ့အဖွဲ့သည် ဆာဗာဘဏ်တစ်ခုကိုတည်ထောင်ပြီး မိုဒမ်းထုတ်လုပ်သူများကို ကွာလတီကောင်း သည့်ပစ္စည်းများထုတ်ရန် တိုက်တွန်းကာ ကြေးနီကေဘယ်ကြိုးများမှသည် ဖိုက်ဘာ ကေဘယ်ကြိုးများ အသုံးပြုချိတ်ဆက်နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်လာကြသည်။ ထို့ပြင် အခွန်အခများကိုလည်း ထက်ဝက်ကျော် လျှော့ပေးခဲ့သည်။
မိမိတို့၏နိုင်ငံပိုင် ကုမ္ပဏီက မားကတ်တင်းအပိုင်း အားနည်းနေသည်ကို သိလာသည့် မစ္စတာဆင်ဂယ်ကအင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုများ ရောင်းအားကောင်းရန် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများနှင့်လည်း လက်တွဲလိုက်သည်။
အိန္ဒိယတွင် အင်တာနက်စနစ်သစ်ရလာပြီး တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ဖြစ်သည်အထိ အချိန်အားဖြင့် သီတင်းပတ်ရှစ်ပတ်ခန့် ကြာခဲ့သည်ဟု ကူမာဆင်ဂယ်က ပြောသည်။ သူသည် ဗြိတိန်ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ British Telecom နှင့် အမေရိကန်ဆက်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီ AT&T၊ ဘောလိဝုဒ်ရုပ်ရှင်မင်းသား ရှာမီကပူးရ်ပါဝင်သည့် အင်တာနက်စိတ်ပါဝင်စားသူများအဖွဲ့တို့ထံမှ စိတ်ကူးအကြံဉာဏ်များ ရယူကာ အင်တာနက်လိုင်းများ ပိုမိုခိုင်ခံ့အောင်၊ သုံးစွဲသူများနှင့် ကိုက်ညီအောင် ကြိုးစားခဲ့သည်။
ရှာမီကပူးရ်သည် ၁၉၉၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အင်တာနက် စတင်သုံးနိုင်ခဲ့သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသားအနည်းစုထဲမှ တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အင်တာနက်သုံးစွဲသူများရပ်ဝန်းအဖွဲ့ဝင် ဗီဂျေမူခီဆိုသူက “လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်နှစ်လောက်ကဆို ကျွန်တော်တို့က ကမ္ဘာ့ဇာတ်စင်ရဲ့ဘယ်နေရာမှာမှ မရှိခဲ့တာ။အခုတော့ဖြင့် နိုင်ငံတကာ ဆော့ဖ်ဝဲကုမ္ပဏီကြီးတွေက သူတို့နဲ့လက်တွဲ မလားဆိုပြီး စာတွေပို့နေကြပြီ” ဟု အင်တာ နက်၏ကျေးဇူးကို ချီးမွမ်းခန်းဖွင့်ခဲ့သည်။
မျိုးအောင်ခြင်းဆိုင်ရာ ပြည်တွင်းထိပ်တန်းဆေးခန်းတစ်ခု တည်ထောင်ထားသူကလည်း အိန္ဒိယဆရာဝန်များ အင်တာနက်မသုံးလျှင် အသုံးမဝင်ဖြစ်သွားလိမ့်မည်ဟု ထိုစဉ်ကပြောခဲ့သည်။
အင်တာနက် ခေတ်ဦးနေ့ရက်များ၏ အခက်အခဲအချို့ကို ကူမာဆင်ဂယ်က ပြန်တွေးပြောပြရာ ဘန်ဂလောမြို့နေ အမျိုးသားတစ်ဦးဆိုလျှင် ကော်နက်ရှင်ကျတိုင်းသူ့ကို ဖုန်းခေါ်ကာ အလုပ်အပေါ် ထိခိုက်မှုရှိ ကြောင်း ပြောတတ်သည်။ နောက်မှ သူသိလိုက်ရသည်က ဖုန်းဆက်သူသည် ပြင်သစ်အခြေစိုက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုထံမှ ဘာသာပြန်အလုပ် လက်ခံထားသူဖြစ်နေသည်။
အိန္ဒိယ၏ IT ခေတ်ဖြစ်လာမှုအကြောင်း ရေးသားထားသည့် The Maverick Effect အမည်ရှိ စာအုပ်သစ်ထဲတွင် အိန္ဒိယ၏နည်းပညာစွန့်ဦးတီထွင်သူများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဟားရှစ်မက်တာက ကူမာဆင်ဂယ်ကို IT ကဏ္ဍအတွက် ထူးကဲပြောင်မြောက်စွာစွမ်းဆောင်ပေးခဲ့သူအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထား သည်။
နိုင်ငံအတွက် ရေအောက်ကေဘယ်ချိတ်ဆက်မှုများပြုလုပ်ရန် လိုအပ်လာချိန် ကုန်ကျမည့်ငွေက အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၁၀၀ ကျော်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတွင်ကျန်ရှိနေသည့် နိုင်ငံခြားငွေမှာ မလုံလောက်သည့်အတွက် မစ္စတာဆင်ဂယ်သည် ကေဘယ်ဆိုင်ရာအကျိုးတူ ပူးပေါင်းထားသည့်အဖွဲ့အစည်းထံ ချဉ်းကပ်ကာ ငွေပေးချေမှု၊ ငွေချေးယူမှုများ အဆင်ပြေအောင် ညှိနှိုင်းခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် သဘောတူစာချုပ်ချုပ်ဆိုလိုက်ကြပြီး သုံးနှစ်အကြာတွင် ကော်နက်ရှင်လိုင်းများ စတင်နိုင်ခဲ့သည်။
ပြည်သူအချို့အတွက် ကူမာဆင်ဂယ်က သူရဲကောင်းဖြစ်လာသည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်၏ အားလပ်ရက်တစ်ရက်တွင် ရာဂျက်စသန်ပြည်နယ်ရှိ အထက်တန်းလက်မှုပစ္စည်းအ ရောင်းဆိုင်တစ်ဆိုင်ပိုင်ရှင်က မစ္စတာဆင်ဂယ်ကို မည်သူမည်ဝါသိပြီး “ခင်ဗျားက အိန္ဒိယမှာ အင်တာနက်ရအောင် လုပ်ပေးခဲ့တဲ့ တစ်ယောက်မဟုတ်လား ၊ အင်တာနက်ကြောင့် ကျွန်တော့်ဘဝကြီး ပြောင်းလဲသွားတယ်”ဟု ပြောခဲ့သည်။
မစ္စတာဆင်ဂယ်၏ဖခင်သည် အစိုးရဝန်ထမ်းတစ်ဦး ဖြစ်ပြီး မိခင်က အိမ်ရှင်မတစ်ဦးသာ ဖြစ်သည်။ သူသည် နိုင်ငံ၏ထိပ်တန်း အင်ဂျင်နီယာတက္ကသိုလ်ဖြစ်သည့် Indian Institute of Technology(IIT)ကျောင်းထွက် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အီလက်ထရောနစ် အင်ဂျင်နီယာဘဝဖြင့် တောထဲတောင်ထဲ၊ သဲကန္တာရများတွင် တဲထိုးလှည့်လည်ကာ မိုက်ခရိုဝေ့ဗ် တာဝါတိုင်တည်ဆောက်ခြင်းများ၊ ကေဘယ်သွယ်တန်းခြင်းများ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။
အင်တာနက်စရချိန်မှ နှစ်ပေါင်း ၂၇ နှစ်အကြာ ယနေ့အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ဒုတိယအမြန်ဆုံး ဒီဂျစ်တယ်စီးပွားရေးနိုင်ငံဖြစ်နေပြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာများပေါ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသားများ၏အပတ်စဉ်ပျမ်းမျှ အချိန် ကုန်ဆုံးချိန်သည် ၁၇ နာရီရှိကာ တရုတ်နှင့်အမေရိကန်ရှိ အင်တာနက်သုံးစွဲသူများထက် သုံးစွဲချိန်ပိုကြာသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်က နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်း (ပြည်သူ ၃၅၇ သန်း)သာ အင်တာနက်သုံးစွဲသော်လည်း ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ၏ ရာခိုင်နှုန်း ၆၀ ( သန်း ၈၄၀ ) အထိ အင်တာနက်သုံးလာလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထား ကြသည်။ ထိုသို့အလုံးစုံတိုးတက်လာမှုများသည် ‘အိန္ဒိယ၏အင်တာနက်ဖခင်’ ဘရီဂျင်ဒရာကူမာဆင်ဂယ်၏ လမ်းပြပဲ့ကိုင်မှုများကြောင့်သာ ဖြစ်သည်။
-
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဇုန် တည်ထောင်ရေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်ပိုင်နက် နယ်မြေဆုံးရှုံးမှု မရှိစေရေး၊ နှစ်နိုင်ငံအကြား နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ချက်ကို အလေးထားဆောင်ရွက်ရန် စီးပွား/ကူးသန်းဝန်ကြီး ပြောကြား
-
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဂျပန်သံအမတ်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးတွေ့ဆုံ၍ ဂျပန်နိုင်ငံကူညီမှုဖြင့် ဆောင်ရွက်နေသည့် ရန်ကုန်မြို့ပတ်ရထားလမ်းနှင့် ရန်ကုန် -မန္တလေး ရထားလမ်း အဆင့်မြှင့်တင်ရေးစီမံကိန်းများ ဆွေးနွေး
-
တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံအကြား တိုက်ရိုက်လေကြောင်းခရီးစဉ်ပျံသန်းသည့် ၁၃ ခုမြောက် တရုတ်လေကြောင်းလိုင်းအဖြစ် Qingdao လေကြောင်းလိုင်း နင်းပေါ်-ရန်ကုန် တိုက်ရိုက်လေကြောင်းခရီးစဉ် စတင်ပျံသန်း
-
အမေရိကန်-တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ပြောင်းရွှေ့လုပ်ကိုင်လိုသည့် နိုင်ငံတကာလုပ်ငန်းရှင်များရှိသော်လည်း သုံးလအတွင်း မြေနေရာရရှိရေးဆောင်ရွက်မပေးနိုင်သဖြင့် အာဆီယံနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေကြောင်း ဝန်ကြီးနော်ပန်းသဥ္ဇာမျိုး ပြောက
-
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မော်တော်ယာဉ်တင်သွင်းမှုမူဝါဒဆိုင်ရာ Model Year သတ်မှတ်ချက် ထွက်ရှိလာပြီး မော်တော်ယာဉ်တင်သွင်းမှု အစီအစဉ်အားလုံးတွင် ယခင်နှစ်ထက် ထုတ်လုပ်သည့်ခုနှစ် တစ်နှစ်စီထပ်တိုး