တရုတ်နှင့် ထိစပ်နေသော နယ်စပ်ကို ငါးလနီးပါးပိတ်ထားခြင်းနှင့် COVID-19 ကာကွယ်ရေး စီမံချက်များကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားတွင် စားနပ်ရိက္ခာရှားပါးမှုနှင့် အာဟာရချို့တဲ့မှုများ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် သောမက်စ်အိုဂျီယာကူအင်တာနာက ဇွန် ၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုသည် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအတွင်း မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအပေါ် ကြီးကြီးမားမား သက်ရောက်စေခဲ့ကြောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှု ပိုမိုဆိုးရွားလာနိုင်ဖွယ်ရှိပြီး နိုင်ငံတွင်းသို့ ရိက္ခာထောက်ပံ့မှုများ စီးဝင်နိုင်စေရန်အတွက် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ချမှတ်ထားသော စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများကို ပြန်လည်စဉ်းစားပေးရန် ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
“မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ မြို့ကြီးတွေမှာ လေလွင့်ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် အိမ်ခြေမဲ့လူအရေအတွက် မြင့်တက်နေပါတယ်။ ဆေးဝါးစျေးနှုန်းတွေလည်း တစ်ဟုန်ထိုး မြင့်တက်နေပါတယ်။ တစ်နေ့ကို ထမင်းနှစ်ကြိမ်သာ စားသုံးရတဲ့ မိသားစု၊ ပြောင်းဖူးကိုသာ စားသုံးရတဲ့မိသားစုအရေအတွက် များပြားလာသလို အချို့မိသားစုတွေက အစာရေစာ ငတ်မွတ်နေကြပါတယ်” ဟု သောမက်စ်က ဆိုသည်။
မြောက်ကိုရီးယားက တရုတ်နှင့် ထိစပ်နေသောနယ်စပ်ကို လွန်ခဲ့သည့်ငါးလကတည်းက ပိတ်ထားခဲ့ခြင်းကြောင့် အခြေအနေပိုမိုဆိုးရွားလာကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ပြီး မြောက်ကိုရီးယားအပေါ်ချမှတ်ထားသော နိုင်ငံတကာမှ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ၏ သက်ရောက်မှုကိုလည်း သတိပေးခဲ့သည်။
မတ်လနှင့် ဧပြီလအတွင်း တရုတ်နှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်း ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံ့ဝင်ငွေ ဆုံးရှုံးရမှုနှင့်အတူ COVID-19 ကပ်ရောဂါသည် မြောက်ကိုရီးယားအတွက် ကြီးမားသော စီးပွားရေးအခက်အခဲကို ယူဆောင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သောမက်စ်က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား၌ အငတ်ဘေးကျရောက်မှုကြောင့် လူသုံးသန်းနီးပါးသေဆုံးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် COVID-19 အတည်ပြုလူနာအရေအတွက်ကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ထံ သတင်းပေးပို့ခြင်းမရှိသော နိုင်ငံများထဲတွင် အပါအဝင်ဖြစ်သည်။
မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအခြေအနေမှာ ယခင်အတိုင်းပင် မျှော်လင့်အားရဖွယ်မရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံ့လူဦးရေ၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း (လူ ၁၀ သန်းကျော်) သည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများ လိုအပ်နေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်မှ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် အဲလိဇဘတ်က ဂျီနီဗာတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
“အာဟာရချို့တဲ့မှု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေတာက ကလေးငယ်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကို ရေရှည်ထိခိုက်စေသလို ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေနဲ့ နို့တိုက်မိခင်တွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကိုပါ ထိခိုက်စေပါတယ်” ဟု အဲလိဇဘတ်က ဆိုသည်။
မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၌ အသက်ငါးနှစ်အောက် ကလေးငယ်ငါးဦးလျှင် တစ်ဦးမှာ ကိုယ်ခန္ဓာကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း ရပ်တန့်နေကြောင်း၊ ယင်းအတိုင်းအတာရှိသည့် အာဟာရချို့တဲ့မှုနှုန်းသည် သောင်းနှင့်ချီသော ကလေးငယ်များ၏ တက်လမ်းကို အညွှန့်ချိုးနေသည့် အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
မြောက်ကိုရီးယားစစ်သားများသည်လည်း စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုကို ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည်ဟူသော သတင်းပေးပို့မှုများရှိပြီး အကျဉ်းထောင်များ အထူးသဖြင့် လျှို့ဝှက်အကျဉ်းထောင်များအတွင်း အစားအစာ ပြတ်လပ်မှုအခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်မိသည်ဟု သောမက်စ်က ဖွင့်ဟခဲ့သည်။
အလုပ်ကြမ်း လုပ်ကိုင်ရမှု၊ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်တောက်မှု၊ လူပြည့်ကျပ်မှု၊ ကူးစက်တတ်သော ရောဂါများကြောင့် အကျဉ်းသား သေဆုံးမှု မကြာခဏဖြစ်ပွားနေခြင်းကို ထောက်ပြလျက် မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရအနေဖြင့် ခုခံအားနည်းသော အကျဉ်းသားများအား လွှတ်ပေးခြင်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးရန် သောမက်စ်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
-
ရွှေတိဂုံ စေတီတော်မြတ်ကြီးအား လုံးတော်ပြည့် ရွှေစင်ရွှေပြားသင်္ကန်းတော်များ ကပ်လှူပူဇော်ရန် ရွှေစင်ရွှေပြား ၄၇၃၉ ချပ် အလှူခံရရှိ
-
ပိုးမွှားကင်းရှင်းကြောင်း သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီသဖြင့် မြန်မာနာနတ်သီး တရုတ်သို့ တင်သွင်းခွင့်ပြုမည်
-
မူဆယ်မြို့ရှိ ဆင်ဖြူဂိတ်တွင် မြန်မာဘက်အခြမ်းသို့ ကုန်ပစ္စည်းများတင်သွင်းခွင့် တရုတ်ဘက်က ခွင့်ပြု
-
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပဋိပက္ခကြောင့် ထိခိုက်ခံစားနေရသည့် ကလေးငယ်များအားပံ့ပိုးကူညီရန် ဒေါ်လာ ၂၀၈ သန်း အရေးပေါ်လိုအပ်နေကြောင်း UNICEF Myanmar ထုတ်ပြန်
-
သန်လျင်မြို့နယ်၊ ကုလားဝဲကျေးရွာ၊ ကုလားဝဲတံတားအဆင်းတွင် ဆီဘောက်ဆာယာဉ် မီးလောင်မှု ဖြစ်ပွား
